Duurzaamheid kan het dak op!

Het platte dak is de nieuwe polder. Met miljoenen vierkante meters klaar om te ontginnen en te benutten. Alleen al industriële daken en daken in binnenstedelijk gebied bieden enorme kansen op het gebied van duurzame energie, biodiversiteit, gezondheid en welzijn, klimaatadaptatie… ‘Het is,’ zegt Jeanine van Noordenne, directeur van DAKMERK, ‘onbenutte oppervlakte die oplossingen kan bieden voor de uitdagingen waar we voor staan. Multifunctionele daken geven de ruimte die we zo hard nodig hebben. Voor groen, recreatie, energie…’

Plattedak-areaal

Het besef dat het plattedak-areaal een centrale rol kan spelen in duurzaamheid en leefbaarheid, is niet nieuw. Niet bij de dakaannemers en ook niet bij onder meer provincies en waterschappen. Green Deal Groene Daken en diens opvolger het Nationaal Dakenplan hadden al als doel om het nut van platte daken te verankeren in planvorming, aanbestedingen enzovoort. Met resultaat. Bij de nieuwbouw van bedrijven met daken groter dan tweehonderdvijftig vierkante meter is het bijvoorbeeld al verplicht om rekening te houden met duurzaamheid. De urgentie is nu echter heel veel groter dan vroeger. Geen paniek, maar… We zitten midden in de klimaat- en energiecrisis.

Wateroverlast?

‘De laatste paar jaar is er voldoende reden om je zorgen te maken over bijvoorbeeld neerslag en extreme stormen. Zoals in Limburg,’ meent Van Noordenne. ‘Betrek je het platte dak bij de oplossing van deze en andere uitdagingen, dan ontdek je dat er enorm veel extra vierkante meters zijn die je kan inschakelen voor het vasthouden van water. Water dat je op een groen dak niet alleen voor de plantjes van een daktuin gebruikt, maar dat je met een waterdak ook gecontroleerd kan doen wegstromen, waarmee je overbelasting van het riool en wateroverlast voorkomt.’

Hot items

Wateroverlast is maar één van de tekenen van deze tijd. Andere hot items zijn bijvoorbeeld CO2-uitstoot, energiekosten en het stikstofprobleem. Ook in deze gevallen helpen multifunctionele daken aan de oplossing. Een groen dak heeft immers minimaal sedum als standaardbedekking, een CO2-spons. De vergroening van alleen al kleinere platte daken – garages, schuren, uitbouwen – lijkt dan misschien kruimelwerk, maar het gaat om potentieel wel iets van twee miljoen daken en een tienvoud daarvan aan vierkante meters. ‘Zet dat potentieel om in groen en je houdt de steden bovendien leefbaar,’ weet Van Noordenne. ‘Daktuinen zijn immers aantrekkelijk voor de gebruiker zelf, maar ook voor degene die er op uitkijkt en die is uitgekeken op platte grinddaken. Naast de groenvoorziening heeft de daktuin nóg een voordeel: hij geeft een isolerende laag tegen hittestress. De zon brandt minder in. En is het koud, dan houdt het dak de warmte juist weer beter vast, waardoor je een veel stabieler binnenklimaat krijgt.’

Enorme ontwikkeling

De afgelopen 5 jaar is er niet alleen op het gebied van daktuinen, maar ook op dat van zonnepanelen een enorme ontwikkeling geweest. Nooit was de energieopwekking per vierkante meter zo aantrekkelijk als nu, zeker gezien de explosief stijgende energiekosten. ‘Hoe mooi is het dat die vierkante meters die in Nederland zo schaars lijken, op het platte dak nuttig kunnen worden ingezet? Willen we dan groen kwijtraken door zonnepanelen onze weilanden te laten bedekken? Waarom ze niet op bestaande platte daken plaatsen, zodat je de energie direct daar kan gebruiken waar ze wordt opgewekt? Op industriële daken, ziekenhuizen, scholen…’

Kansen van de crisis

Overheden, bedrijven en natuurlijk DAKMERK en de dakaannemers zelf zien al jaren welke mogelijkheden multifunctionele daken op het gebied van duurzaamheid kunnen bieden. En van de bestaande bouw met platte daken, weten we, is zo’n zeventig procent aan te passen. De vraag is niet hoe en waarom we dit doen, maar wanneer. Nu lijkt een prima moment. ‘We moeten blijven kijken naar de kansen die de crisis biedt,’ zegt Van Noordenne. ‘En nu is een heel goed moment om te investeren in duurzaamheid, om zelfvoorzienend te worden in energie. We zijn hier natuurlijk al een poos mee op weg, maar het is prettig om te zien dat het in de markt wordt omarmd. De financiële prikkels zijn er, de subsidies liggen er. En of het nu gaat om een duurzaam groendak, waterdak of energiedak: wat DAKMERK betreft zijn de kwaliteit en waterdichtheid zeker tien jaar lang volledig gegarandeerd!’